Elektrostymulator
Na czym polega elektrostymulacja?
Zabieg ten polega na wywołaniu stymulacji mięśni (EMS) lub nerwów (TENS) przy pomocy prądu o niskiej częstotliwości. Do jego przeprowadzania służy specjalne urządzenie zwane elektrostymulatorem, które wyposażone jest w mikroprocesor wytwarzający impulsy elektryczne oddziałujące na poszczególne tkanki ciała. Na punktach elektromotorycznych skóry umieszcza się specjalne elektrody, które pobudzają tkanki. Urządzenie to stosuje się podczas wielu zabiegów leczniczych oraz rehabilitacyjnych.
Rodzaje elektrostymulatorów i ich zastosowanie
Elektrostymulatory różnią się między sobą ze względu na rodzaj terapii, które można za ich pomocą przeprowadzić.
TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation) – przezskórna stymulacja nerwów stosowana w terapiach przeciwbólowych. W zabiegach tego typu urządzenie wykorzystuje impulsy elektryczne o niskiej amplitudzie, które są wysyłane przez skórę do nerwów obwodowych.
Przykładowe zastosowanie elektrostymulatora TENS:
- rwa kulszowa
- zwyrodnienia stawów
- bóle menstruacyjne
- bóle porodowe
- bóle powstałe w wyniku urazów, złamań
- bóle po operacjach i amputacjach
- bóle kręgosłupa
- bóle reumatyczne
EMS/NMES (Electrical muscle stimulation) – to stymulacja nerwowo-mięśniowa. W czasie zabiegu dochodzi do szybkiej zmiany natężenia prądu (stałego oraz zmiennego) o różnej częstotliwości, szerokości i kształcie impulsu.
Zastosowanie elektrostymulatora EMS:
- zabezpieczenie przed artrofią (zanikiem mięśni)
- działanie wyszczuplające poprzez stymulację mięśni i redukcję tkanki tłuszczowej
- spazmy mięśniowe
- nietrzymanie moczu i kału
- reedukacja mięśni po urazach
- zwiększenie lokalnego krążenia krwi
- ćwiczenia mięśni dna miednicy mniejszej (mięśni Kegla)
- rozgrzewka mięśniowa przed treningiem
- masaż i rozluźnienie mięśni po ćwiczeniach sportowych
MET (mikroprądy) – terapia polega na zastosowaniu mikroprądów, czyli impulsów elektrycznych o bardzo małym natężeniu. Dzięki temu osiągnięty zostaje efekt bodźców podprogowych, a nie jak w przypadku pozostałych technik, pobudzania nerwów.
Przykładowe zastosowanie elektrostymulacji mikroprądami:
- złamania
- urazy
- zapalenie ścięgien
- zapalenie nerwów
- bóle wynikające ze zwyrodnienia stawów
- bóle artretyczne
- rwa kulszowa
- bóle nowotworowe
INF (prądy średniej częstotliwości, prądy Nemeca) – to zabieg wykorzystujący zjawisko interferencji, podczas którego w głębi tkanek ciała ludzkiego wytworzone zostają impulsy elektryczne. Średniej częstotliwości prądy interferencyjne są modulowane w amplitudzie z małą częstotliwością.
Przykładowe zastosowanie prądów interferencyjnych:
- zaburzenia krążenia
- zaburzony zakres ruchu
- skurcze mięśni
- obrzęki (w szczególności pourazowe)
Jonofereza – sposób wprowadzenia substancji leczniczej w obszar chorobowy za pomocą prądów stałych, co pozwala na skrócenie czasu wchłaniania leku i zwiększa skuteczność jego działania.
Przykładowe zastosowanie Jonoforezy:
- zapalenie stawów
- zapalenie pochewek ścięgnistych
- zwyrodnienia narządów ruchu
- zaburzenia naczynioruchowe
- zaburzenia unerwienia tkanek
- rwa kulszowa
EWN – elektrostymulacja wysokonapięciowa, w trakcie której do tkanki aplikowane są bardzo krótkie jednokierunkowe impulsy o bardzo wysokim napięciu. W ten sposób włókna mięśniowe zostają głęboko spenetrowane i dochodzi do pobudzenia włókien nerwowych.
Elektrostymulację wysokonapięciową stosujemy na:
- owrzodzenia
- odleżyny
- zainfekowane rany
- obrzęki
- bóle pourazowe i pooperacyjne
Elektrostymulatory mięśni miednicy mniejszej (mięśni Kegla)
Ze względu na wzrastające zapotrzebowanie pacjentów powstała grupa urządzeń przeznaczonych do ćwiczenia mięśni Kegla. Są to symulatory wyposażone w specjalne elektrody dopochwowe oraz doodbytnicze, które sprawdzają się szczególnie w leczeniu nietrzymania moczu (inkontynencji) lub kału. Podobną funkcję spełniają wyposażone w ciężarki stożki dopochwowe.
Jaki model elektrostymulatora wybrać?
Wybór odpowiedniego modelu elektrostymulatora w głównej mierze zależy rodzaju problemu, a więc od celu terapii. Na rynku dostępne są urządzenia spełniające wiele funkcji, jak również takie, które posiadają także dodatkowe udogodnienia, np. umożliwiające przeprowadzanie zabiegów jonoforezy czy diadynamiki. Ważne jest, aby urządzenie posiadało szerokie możliwości dopasowania odpowiednich programów i parametrów stymulacji. Ich dostosowywaniem może zająć się pacjent lub lekarz. W niektórych aparatach programy są już wbudowane, co ułatwia korzystanie z nich. Ważną kwestią podczas wyboru konkretnego modelu jest producent sprzętu. Najlepiej postawić na doświadczone firmy amerykańskie, brytyjskie, niemieckie i szwajcarskie. W przypadku elektrod natomiast dużym zaufaniem klientów również cieszą się marki amerykańskie i brytyjskie, a ponadto japońskie i koreańskie. Oczywiście elektrostymulator musi być bezpieczny – warto sprawdzić, czy urządzenie posiada dodatkowe zabezpieczenia. Wszelkie istotne informacje na temat działania i parametrów technicznych powinny być uwzględnione w dokumentacji – jeżeli opis urządzenia jest krótki, nie ma pewności co do bezpieczeństwa jego zastosowania.
Niektóre przeciwwskazania do stosowania elektrostymulacji
- epilepsja
- wszczepiony rozrusznik serca
- arytmia serca lub uszkodzony mięsień sercowy
- stan gorączkowy
- ciąża
- nowotwory
- zakrzepy
