Inkontynencja - poznajmy ją bliżej
Inkontynencja czyli nietrzymanie moczu i kału, oznacza mimowolną utratę kontroli nad pęcherzem moczowym lub dolnym odcinkiem układu pokarmowego.To kwalifikuje ją jako objaw a nie jednostkę chorobową. Może być ona skutkiem wielu różnych zaburzeń, takich jak wady wrodzone, powikłania po operacji, uszkodzenia układu nerwowego, infekcje czy procesy starzenia się. Może to być także wynik ciąży lub powikłań poporodowych.
Inkontynencja poznajmy statystyki
Problem ten istnieje wśród dzieci, kobiet i mężczyzn w każdym wieku.Dotyka on 25% kobiet i 15% mężczyzn w różnym wieku.
Nasilenie objawów także bywa różne – w przypadku nietrzymania moczu mogą być nikłe i sporadyczne lub umiarkowane aż po całkowitą niemożliwość utrzymania moczu i kału.
Nietrzymanie moczu u kobiet
Szacuje się, że z powodu nietrzymania moczu cierpi 1 na 4 kobiety. Najczęstszym rodzajem nietrzymania moczu wśród kobiet jest nieotrzymanie moczu wysiłkowe. Nieco rzadziej występuje nietrzymanie z powodu parcia naglącego, a u wielu kobiet występują objawy inkontynencji mieszanej.
Diagnoza NTM u kobiet
Kiedy u kobiety pojawiają się objawy nietrzymania moczu (NTM), przed orzeczeniem właściwej diagnozy należy wykluczyć inne mechanizmy patologiczne. Należy dokładnie przeanalizować historię choroby, ze szczególnym uwzględnieniem wszelkich urazów głowy i kręgosłupa oraz chorób metabolicznych takich jak cukrzyca. Warto też zwrócić uwagę na aktywność sportową, ilość porodów, historię genetyczną w rodzinie, analizę objawów moczowych oraz wyniki badania ogólnego.
Analiza objawów obejmuje wszystkie zgłoszone przez pacjentkę przypadki występowania nietrzymania moczu i jej przebieg. W każdym przypadku należy przeprowadzić badania moczu w celu wykluczenia zapalenia pęcherza lub dróg moczowych . W miarę możliwości regularne zapisywanie czas i objętość wydalania oraz ilości i jakość wypijanych płynów.
Badanie kliniczne powinno wykluczyć zaparcia, wypadanie narządów, nacieki lub nowotwory, przetoki i uszkodzenia nabyte w wyniku ciąży, porodu, przebytych operacji lub urazów. Należy zbadać objawy neurologiczne oraz psychiczne w przypadku urazu CUN (Centralnego układu nerwowego), stwardnienia rozsianego, choroby Parkinsona, Alzheimera itp.
Inkontynencja wysiłkowa - wysiłkowe nietrzymanie moczu
Inkontynencja wysiłkowa zwana inaczej wysiłkowym nietrzymaniem moczu polega na mimowolnym oddawaniu moczu podczas wysiłku, kaszlu lub śmiechu. Objętość wycieku może być niewielka, ale czasami może być duża powodująca dyskomfort.
Metody leczenia
Na początku należy zapytać się o dietę pacjentki, określić jej wagę i ustalić, czy jest palaczem papierosów. Osoby z nadwagą są bardziej podatne na wysiłkowe nietrzymanie moczu z powodu podwyższonego ciśnienia w jamie brzusznej. Palenie papierosów natomiast powoduje uporczywy kaszel, co także może prowadzić do nasilenia objawów.
Nie należy pić zbyt dużo ani zbyt mało. Ograniczenie płynów w celu zmniejszenia wytwarzania moczu może prowadzić do wtórnego podrażnienia pęcherza i do infekcji. Należy unikać alkoholu, kofeiny i napojów gazowanych, które powodują popędliwość moczową. Należy ustalić, jakie leki pacjent przyjmuje, aby uniknąć objawów jatrogennych.
Ćwiczenia mięśni Kegla
Ogólnie przyjętą metodą leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu, są ćwiczenia mięśni dna miednicy - Kegla, które poprawiają podtrzymanie pęcherza i poprawiają funkcje zamykania cewki moczowej. Najlepiej skierować pacjenta do fizjoterapeuty, który profesjonalnie doradzi jak należy wykonywać ćwiczenia i jakiego rodzaju sprzęt do odpowiedniej stymulacji użyć, dzięki czemu możliwe będzie osiągnięcie najlepszych rezultatów. Badanie lekarskie określi stan mięśni kegla ułatwiając prawidłowy dobór elektrostymulatora i odpowiednich ćwiczeń.
Ćwiczenia mięśni Kegla przynoszą najlepsze rezultaty przy inkontynencji wysiłkowej i mieszanej, ale mogą też znacząco pomóc ludziom cierpiącym na nietrzymanie moczu z powodu parcia naglącego. Pozwalają wzmocnić muskulaturę i wyeliminować podciekanie moczu. Decyzję o stosowaniu elektrostymulatorów , jako sprzętu wspomagających ćwiczenia mięśni dna miednicy zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, powinien podejmować fizjoterapeuta lub lekarz.
Nietrzymanie moczu z powodu nadczynności pęcherza
Schorzenie to dotyczy nadpobudliwości mięśnia wypieracza moczu, co daje efekt niepoprzedzonego żadnymi lub prawie żadnymi sygnałami ostrzegawczymi intensywnego parcia na pęcherz, któremu towarzyszy podciekanie moczu. W ostrych przypadkach może występować częste oddawanie moczu.
Inne rodzaje inkontynencji
Występują również inne rodzaje inkontynencji, które wykraczają poza wyżej omówione kategorie.
Inkontynencja od śmiechu:
Forma inkontynencji występująca u dzieci i młodzieży, która może jednak utrzymywać także w wieku dorosłym. Polega ona na mimowolnym oddawaniu moczu podczas śmiechu, czego przyczyną jest niestabilność mięśnia wypieracza moczu, i może być przypadłością dziedziczną.
Inkontynencja funkcjonalna:
Niemożność dotarcia do toalety w celu oddania moczu z powodu niepełnosprawności (fizycznej lub umysłowej).
Inkontynencja przepełnieniowa:
Jak wskazuje nazwa, w tym rodzaju inkontynencji występuje stałe przepełnianie się moczu w pęcherzu. Często jest to wynikiem mechanicznych zaparć, takich jak blokada stolca, przerost prostaty, uszkodzenia nerwów lub zwyrodnienia cewki moczowej.