Dziki czarny bez tajemnic (łac. Sambucus nigra)

2019-09-02

O właściwościach leczniczych dzikiego bzu ludzie wiedzieli od dawna. W średniowiecznej Europie dziki bez był uważany za święte drzewo i ceniony jako środek, przedłużający życie. W książkach medycznych z XVII wieku na temat przyrody można odszukać sporo wiadomości o jego leczniczej sile.

Dziki czarny bez tajemnic

Dziki czarny bez (łac. Sambucus nigra) rośnie na skrajach lasów liściastych, wśród krzaków, wzdłuż dróg, koło siedzib ludzkich. Jest rozpowszechniony w Afryce Północnej, praktycznie w całej Europie, Iranie, Turcji. To krzaki albo niewielkie drzewo z rodziny piżmaczkowatych, osiągające do 10 m wysokości z szarą korą. Młode gałęzie są zielone, brązowo-szare. Rdzeń gałęzi biały, miękki.Liście naprzeciwległe, o długości 20-30 cm, nieparzyście pierzaste. Kwiaty drobne, pachnące, żółtawo-biale, a przyjemnym aromacie, zebrane w gęste płaskie wierzchołkowate kwiatostany. Owoce- czarne jagody z 3-4 pestkami.

*Kwiaty czarnego bzu zbiera się od maja do lipca, przy ładnej pogodzie. Czarny bez owocuje w lipcu-sierpniu.

Leczniczym surowcem są kwiaty dzikiego bzu, jego jagody, młode gałęzie, liście, ziarna i kora

Po ścięciu całych kwiatostanów związujemy je w bukiety i suszymy powieszone pod sufitem w ciepłym, przewiewnym miejscu. Można je również rozłożyć na bawełnianych chustach lub suszyć w piekarniku w temp. max. 40 st C przy otwartych drzwiczkach. Kwiaty bzu czarnego można również mrozić. Po suszeniu trzeba je wymłócić albo przetrzeć przez sito. Wysuszony surowiec ma ostry zapach, słodkawy smak. Dla kwiatów dzikiego bzu przewiduje się wilgotność nie większą niż 14%, zrudziałych kwiatów dzikiego bzu- nie więcej niż 8%.

Szybki domowy przepis:

1-2 łyżki stołowe suszonych kwiatów zalać wrzątkiem, trzymać pod przykryciem 10-15 minut, pro czym przecedzić. Pić gorącą. Najlepiej stosować już przy pierwszych oznakach przeziębienia. Herbatka ma właściwości silnie napotne, obniżające temperaturę, wykrztuśnie i rozkurczowe. Pijemy 2-3 filiżanki przez cały dzień.

Czarny bez to skarbnica zdrowia

Owoce czarnego bzu to bogactwo: witamin (szczególnie dużo witaminy C i prowitaminy A), soli mineralnych (wapnia, potasu, sodu, glinu i żelaza), pektyn,garbników, kwasów owocowych. Krzewy bzu czarnego sadzi się na miejsce stałe jesienią lub wiosną. To gatunek mrozoodporny, który nie wymaga okrycia przed nadejściem zimy. Najlepsze do uprawy bzu czarnego są gleby przepuszczalna, próchnicze, średnio wilgotne. Owoce zbiera się, gdy są dojrzałe, w sierpniu - wrześniu. Zrywa się albo ścina cale grona, rozkładając cienką warstwą, suszy na powietrzu, po czym w suszarkach, piecu, piekarnikach, w temp. 60-65 stopni.Suszone owoce oddziela się od gałązek, ogonków. Są one okrągło-wydłużone, pomarszczone, w czarno-fioletowym kolorze z zewnątrz, amarantowym wewnątrz, o słabo aromatycznym zapachu, kwaskowato-słodkim smaku.

Korzenie dzikiego bzu zbiera się pod koniec jesieni, suszy, rozciera na proch i przechowuje w takiej postaci do 3 lat. Korę przechowuje się z dwuletnich gałązek na przedwiośniu. Przed ruchem soków oczyszcza z kawałków żelaza, zeskrobuje górną, szarą warstwę, oddziela od rdzenia i suszy w suszarkach, piekarnikach, piecu w temperaturze 65-70 stopni. Kwiaty czarnego bzu zawierają dużo flawonoidów i kwasów fenolowych, a ponadto kwasy organiczne, sterole, olejki, garbniki, triterpeny,sole mineralne. Ze względu na właściwości przeciwzapalne stosuje się je do płukania chorego gardła i okładów przy zapaleniu spojówek.

Kwiaty czarnego bzu zbiera się od maja do lipca, przy ładnej pogodzie. Po ścięciu całych kwiatostanów związujemy je w bukiety i suszymy powieszone pod sufitem w ciepłym, przewiewnym miejscu. Można je również rozłożyć na bawełnianych chustach lub suszyć w piekarniku w temp. max. 40 st C przy otwartych drzwiczkach. Kwiaty bzu czarnego można również mrozić.

Okres przechowywania owoców - 6 miesięcy, kory - 3 lata, kwiatów - do 2 lat

Ocet z kwiatów czarnego bzu

Ocet z kwiatów czarnego bzu pomaga zarówno przy przeziębieniach, jak i bólach reumatycznych. Przygotowanie: Do szklanego naczynia z dobrym zamknięciem wkładamy świeże kwiaty czarnego bzu. Zalewamy octem winnym lub jabłkowym (w proporcjach: 1 filiżanka na 1 baldach). Wszystko dokładnie mieszamy i odstawiamy na 3-4 dni w ciepłe, zaciemnione miejsce. Od czasu do czasu poruszamy naczyniem. Następnie przecedzamy ocet do ciemnych butelek i zakorkowujemy. Pijemy 1 łyżeczkę rozpuszczoną w szklance wody, 2 lub 3 razy dziennie.

Napar z kwiatów czarnego bzu

Zalać szklanką wrzątku 5-15 g rozdrobnionych suszonych kwiatów, odstawić na 20 minut, przecedzić, przechowywać w chłodnym miejscu. Pić 3-4 razy dziennie po 1/2 szklanki w gorącej postaci 15 minut przed jedzeniem - przy przeziębieniach i gruźlicy kręgosłupa.

Napar z kory dzikiego bzu

6-8 g kory dzikiego bzu albo 4-5 g proszku z kory zalać 500 ml gotującej się wody w termosie i odstawić na 5-6 godzin, przecedzić. Pić po 100 ml 5-6 razy dziennie - przy obrzękach, chorobach zapalnych nerek.

Napar z mieszanki roślinnej z dzikim czarnym bzem

Dokładnie wymieszać po 20 g kwiatów dzikiego bzu, malwy (łac. Alcea), liści szałwi (łac. Salvia). 20 g wymieszanego surowca zalać 200 ml gotującej się wody, przecedzić.Stosować do płukania jamy ustnej i gardła przy chorobach zapalnych śluzówki. Krzaki czarnego bzu są roślinami mało wymagającymi. Jeśli mamy możliwość warto je posadzić na działce lub obok bloku. Jedną z zabawnych cech dzikiego bzu jest to, że uwielbiają go koty. Dzieje się tak dlatego, że kora dzikiego bzu, tak jak korzeń waleriany (łac. Valeriana), zawiera kwas walerianowy, którego zapach i smak pobudza koty.

Pożyteczny bez z natury najlepszy dla zdrowia

Czy wiesz że...Ludowi uzdrowiciele od dawna wiedzieli, że napar z kwiatów i liści bzu jest bardzo pożyteczny dla zdrowia. Przyjmuje się go jako środek napotny przy przeziębieniach, do leczenia malarii, oskrzeli, astmy oskrzelowej, kokluszu, zapalenia stawów, zadyszki, impotencji.

Do przygotowania napary trzeba wziąć 10 g suszonych albo 20 g zielonych liści bzu i zalać szklanką wrzątku, odstawić na 8 godzin, a następnie przyjmować po 1 łyżce 3 razy dziennie.

Żeby przygotować nalewkę z kwiatów, trzeba 1/4 szklanki wysuszonych albo świeżych kwiatów bzu zalać 1 szklanką wódki i odstawić na 7 dni. Przecedzić i przyjmować po 50 kropel 2 razy dziennie 30 minut przed jedzeniem.

Przy pomocy, świeżych, rozdrobnionych liści można pomóc chorym na troficzne owrzodzenia albo długo niegojące się rany. Liście przykłada się na kilka godzin, następnie stare się usuwa a w ich miejsce przykłada się nową, świeżą porcję.

Właściwości lecznicze posiada jedynie pachnący bez, który zaczyna usychać. Kwiaty najpierw suszy się na słońcu, następnie dosusza się w cieniu. Liście suszy się tylko w cieniu. Wszystkie choroby, związane z otwartymi procesami zapalnymi, leczy się kwiatami i liśćmi białego bzu, a chroniczne, trudno gojące się - fioletowego. Bez niweluje obrzęki nerkowe, wątrobowe i sercowe. Warto też naparem z liści płukać włosy.

Pokaż więcej wpisów z Wrzesień 2019