Jak leczyć zakrzepowe zapalenie żył?

Zakrzepowe zapalenie żył stanowi najcięższą dolegliwość w obrębie krążenia żylnego - doprowadza z czasem do niedrożności naczynia z powodu wytworzenia się skrzepu i towarzyszącego zapalenia. U osób mających szczególnie skłonności do biernego zastoju krwi w układzie żylnym już względnie proste czynniki mogą doprowadzić do wystąpienia zakrzepowego zapalenia żył.

Jakie mogą być przyczyny zakrzepowego zapalenia żył?

Dla przykładu - do zakrzepowego zapalenia powierzchownego układu żylnego może dojść po podróży pociągającej za sobą konieczność wielogodzinnego siedzenia ze zgiętymi plecami.

Zakrzepowe zapalenie żył występuję często w przebiegu ciąży, z powodu zaburzeń odpływu krwi z miednicy mniejszej. Niestety przyczyną może być także unieruchomienie chorego w łóżku w okresie pooperacyjnym. Zakrzepowe zapalenie żył może być także wywołane urazami ścian żył, po których dochodzi do stanu zapalnego i zwolnienia przepływu krwi. Wywołują je również pewne środki wywierające drażniące działanie na wyściółkę żyły. Z innych przyczyn wymienia się: zmiany ciśnienia i objętości żył oraz występowanie we krwi bakterii.

Po czym poznać zakrzepowe zapalenie żył?

Zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych daje się łatwo rozpoznać. Zmienioną chorobowo żyłę można wyczuć przez skórę w postaci twardego i bolesnego powrózka. Skóra w otoczeniu żyły jest zaczerwieniona, obrzęknięta i bardziej ucieplona. Zapalenie żył głębokich jest trudniejsze do rozpoznania, z tym że towarzyszą mu zazwyczaj znacznie większe dolegliwości bólowe.

Zakrzepowemu zapaleniu żył może towarzyszyć ból odległy całej kończyny, możliwe są również reakcje ogólnoustrojowe na zakażenie - bóle głowy, złe samopoczucie i podwyższenie temperatury, niekiedy zakrzepica w naczyniu może przebiegać spokojnie, nie dając żadnych objawów, dopóki nie dojdzie do uwolnienia  zakrzepu do krwiobiegu i jego osadzenia w tkance jakiegoś narządu, jak płuca, serce czy mózg. W takich przypadkach zakrzep w ciągu paru sekund może doprowadzić do śmierci lub spowodować ciężki wstrząs.

Jak leczyć zakrzepowe zapalenie żył?

Zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych leczy się z reguły unieruchomieniem. Niekiedy wystarcza noszenie elastycznych pończoch, w innych przypadkach podwiązuje się żyłę ponad zajętym miejscem (zazwyczaj w miejscu odejścia od żyły udowej). w przypadkach zajęcia zarówno żył powierzchownych, jak i głębokich można stosować wilgotne ciepło (okłady). Zazwyczaj stosuje się ciepłe zawijania całej kończyny.

Chory z zakrzepowym zapaleniem dużych, głębokich żył na ogół powinien prowadzić życie "na zwolnionych obrotach". Nie wolno mu wykonywać żadnych wysiłków fizycznych, energicznie kasłać czy silnie przeć na stolec. Chorym na ogól podaje się środki zmniejszające krzepliwość krwi. Niektórzy z nich, aby zapobiec nawrotowi choroby, muszą pobierać profilaktycznie dawki tych leków przez czas nieograniczony. Leki rozszerzające naczynia stosuje się po to, aby pokonać kurcz naczyniowy, do którego dochodzi w miejscu zakrzepu, tzn. polepszyć krążenie krwi i przyspieszyć rozpuszczanie się skrzepu.

Okres unieruchomienia  zależy całkowicie od reakcji chorego na zastosowane leczenie. Po zakrzepowym zapaleniu żył kończyn dolnych, które wymagało leżenia chorego w łóżku, konieczne jest, aby nosił on przeciwzakrzepowe pończochy kompresyjne, odpowiedniego rozmiaru, które należy kupić przed rozpoczęciem przez chorego chodzenia. Należy je wkładać przed wstaniem z łóżka. W ciągu dnia powinno się je zdjąć na kilka chwil, delikatnie wymasować skórę. Pończochy należy zdejmować na czas snu.

Zamiast pończoch uciskowych można nakładać również bandaże kompresyjne, ale rzucają się one w oczy i są trudniejsze do zakładania. Stosuje się je przez krótki okres po przebyciu operacji i niekiedy zleca się chorym noszącym ciężary lub wykonującym pracę stojącą. Jeśli bandaż ma być noszony na stałe, chory powinien go zakładać rano, przed opuszczeniem łóżka. Nakłada go się na stopę, zazwyczaj z ujęciem pięty i prowadzi obwoje do kolana lub do pachwiny w zależności od zaleceń lekarza.

Bandaż powinien być gładki i równy, ale nie może zbyt uciskać, aby nie spowodować zaburzeń w krążeniu krwi. Po upływie 4 do 6 tygodni, jeśli zdrowienie przebiegało prawidłowo, pończochę można zdejmować na okres od 1/2 do 1 godziny i obserwować kończynę. Jeśli nie stwierdza się obrzęku ani nie ma żadnych dolegliwości można zrezygnować z noszenia pończoch.

Wielu chorych nosi pończochy uciskowe na stałe, jeśli praca ich wymaga długiego stania lub siedzenia ze zgiętymi kolanami. Pożądane jest aby chory miał przynajmniej dwie pary pończoch, co umożliwi ich pranie.

Ćwiczenie profilaktyczne na zakrzepowe zapalenie żył

Najlepsze ćwiczenia zapobiegające nawrotom zakrzepowego zapalenia żył kończyn dolnych - to pływanie i brodzenie po wodzie. Poleca się je gorąco wszystkim chorym cierpiącym także na inne choroby żył. Woda, mająca większą gęstość niż powietrze, wywiera jednostajne ciśnienie na skórę, jeżeli zaś chodzi o brodzenie, to ma ono nawet korzystniejsze działanie z powodu panującego głębiej ciśnienia, co ułatwia odpływ krwi żylnej z kończyn. Warto tez pobudzać krążenie obwodowe, w domu, ćwicząc pompę żylną i ćw równoważne  na tzw. poduszkach sensomotorycznych.