Jakie są najpowszechniejsze urazy kolana?
2017-09-12
Staw kolanowy należy do najbardziej podatnych na urazy obszarów ludzkiego ciała. Dlatego każdy intensywny trening powinien być poparty wiedzą na temat budowy kolan oraz potencjalnych zagrożeń wynikających z ich przeciążenia.Jak zbudowane jest kolano?
Budowa kolana opiera się na kilku istotnych elementach. Łąkotki to dwie płytki zbudowane z chrzęstnej tkanki włóknistej. Dzięki elastyczności mogą swobodnie poruszać się podczas zginania kolan. Spełniają funkcję amortyzatorów i równomiernie rozkładają ciężar ciała podczas aktywności fizycznej. Kolano wzmocnione jest przez liczne więzadła, które chronią stawy przed zbyt szybkim zużyciem, ułatwiają utrzymanie płynnego chodu oraz uniemożliwiają piszczelom wykonywanie niepożądanych ruchów. Rzepka natomiast to płaska, położona z przodu kolana kość, tworząca układ rzepkowo -udowy razem z kością udową. Standardowo jest w stanie swobodnie poruszać się w rowku stawu kolanowego. Co to jest skręcenie kolana?
Na występowanie skręceń stawu kolanowego wpływ mają przeciążenia i urazy, będące najczęściej wynikiem nadmiernej lub niewłaściwej aktywności fizycznej. Bardzo często skręcenia są efektem braku odpowiedniego przygotowania do intensywnego wysiłku. Czym jest stan zapalny stawu kolanowego?
Natomiast stan zapalny stawu kolanowego może być następstwem razów i kontuzji, a także wynikać z wad wrodzonych i współistniejących schorzeń. Istnieją wysokie czynniki ryzyka pojawienia się stanu zapalnego w stawie kolanowym. Należą do nich przebyte urazy, uszkodzenia oraz operacje stawu kolanowego, a także podeszły wiek i otyłość.
5 najczęstszych urazów kolana:
1. Do najpowszechniejszych urazów kolana należy tzw. zespół bólu rzepkowo - udowego. Zaburzony bilans i dysfunkcje mięśni prowadzą do stopniowo zwiększającego się bólu, który pojawia się po intensywnym treningu. Z czasem utrudnia siedzenie i schodzenie ze schodów, a także wywołuje uczucie mrowienia. W takiej sytuacji należy zmodyfikować obciążenia treningowe, zastosować ortezy rzepki oraz wkładki do butów i poddać się rehabilitacji uzupełnionej niesterydowymi lekami przeciwzapalnymi.
2. Innym częstym urazem kolana jest chondromalacja , czyli strukturalne uszkodzenie poprzez rozmiekanie chrząstki. Objawia się bólem w czasie spoczynku, zwiększającym nasilenie podczas treningu. Dolegliwościom towarzyszy obrzęk oraz odczuwalne ocieplenie stawu. Chondromalacja jest następstwem nacisku rzepki na kość udową. Uraz ten wymaga zaprzestania treningów i rozpoczęcia rehabilitacji. Dodatkowo zaleca się stosowanie preparatów z kwasem hialuronowym, a w zaawansowanych przypadkach leczenie operacyjne.Podczas każdej aktywności ruchowej zaleca się noszenie stabilizatora stawu kolanowego wraz ze specjalnym pierścieniem silikonowym zabezpieczającym rzepkę
3. Stosunkowo częstym urazem kolana jest zapalenie ścięgien. Objawia się piekącym bólem od wewnętrznej strony piszczeli. Zazwyczaj jest wynikiem braku rozciągania i błędów podczas wykonywania ćwiczeń. Na kontuzję tego typu narażone są również osoby z nadmierną pronacją i rotacją wewnętrzną stopy. Zapalenie ścięgien wymaga badań USG, odpoczynku oraz stosowania opasek kompresyjnych, a także zmiany obuwia lub nawyków treningowych.
4. Powszechnie spotykanym urazem jest także zapalenie pasma biodrowo-piszczelowego, nazywane tzw. kolanem biegacza. Wywołuje dyskomfort i dolegliwości w zgięciu kolana, które nasilają się podczas treningu. Ból ustępuje dopiero po wyprostowaniu stawu. Z czasem uraz uniemożliwia kontynuowanie treningów. Leczenie odbywa się poprzez rozciągania pasma biodrowo-piszczelowego, stosowanie głębokich masaży oraz noszenie specjalnych ortez na kolano, korygujących butów i wkładek ortopedycznych.
5. Urazy kolana wykazujące podobne objawy to naderwania lub zerwania ACL (więzadło krzyżowe) ,uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej, erozja i szczeliny chrząstki stawowej oraz zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego jak chondropatia czy osteoartroza. Objawiają się samoistnym bólem w wewnętrznej części kolana, nasilającym się w pozycji wyprostu lub zgięcia. Zazwyczaj dolegliwości uniemożliwiają kontynuowanie treningów. Schorzenia te często wymagają przyczynowego leczenia, nierzadko operacyjnego. Jeżeli nie ma żadnych przeciwwskazań, po rehabilitacji można podjąć trening dostosowany do indywidualnych możliwości.
FAQ - najczęściej zadawane pytania
Co oznacza ból kolana?
Ból kolana może oznaczać uszkodzenie w obrębie tkanek miękkich stawu kolanowego np. więzadeł krzyżowych i rzepki, łąkotek czy mięśni stabilizujących kończynę dolną. Ból kolana towarzyszy też stanom zapalnym i zmianom zwyrodnieniowym stawów, niejednokrotnie też związany jest z chorobami reumatycznymi oraz współwystępującymi schorzeniami neurologicznymi.
Źródła:
- Łukasz Matuszewski,Julian Dutka, Marek Synder. Kolano i goleń. W: Andrzej Nowakowski (red), Tomasz Mazurek (red), "Ortopedia i traumatologia - podręcznik dla studentów" Tom II.Polskie Towarzystwo Ortopedyczne i Traumatologiczne.Wydawnictwo Poznań 2017, wyd.1.
- Artur Dziak, Donat Tylman., Uszkodzenia stawu kolanowego. W: Artur Dziak, Donat Tylman. Traumatologia narządu ruchu T.2.PZWL Wydawnictwo Warszawa 2013, wyd.2.
- Dziak A. Ćwiczenia usprawniające w uszkodzeniach kości i stawów. PZWL, Warszawa 1990.
- Adam Bronikowski, Marcin Ziółkowski, Dagmara Iwańska, Robert Surowiecki, Jarosław Deszczyński, Łukasz Nagraba; ”Results of treatment of anterior cruciate ligament injuries in the aspect of Evidence Based Medicine”; Arthroscopy and Joint Surgery 2007; 3(4):10-15.
- Adam Bronikowski, Radosław Król, Dagmara Iwańska, Justyna Warchulska, Maria Kłoda, Jarosław Deszczyński; „Wpływ rodzaju stabilizatora na poziom niestabilności przedniej stawu kolanowego bez więzadła krzyżowego przedniego – doniesienie wstępne”; Fizjoterapia Polska, 2011; vol.11, sup 1: 59-60.