Hallux Valgus - Przyczyny, Objawy i Leczenie

Hallux valgus (paluch koślawy) popularnie nazywany haluksem,  jest to zniekształcenie stóp tak częste wśród kobiet, że stanowi pewnego rodzaju problem społeczny. Jakkolwiek zniekształcenie to często pojawia się już we wczesnym okresie życia (17 - 25 lat), może ono nie dawać żadnych odczuwalnych dolegliwości, zanim nadejdzie wiek średni czy starość.

Przyczyny i Początki Palucha Koślawego

Pojawienie się koślawości paluchów przy pisuje się najczęściej płaskostopiu, gdyż równocześnie z zapadaniem się sklepienia stopy dochodzi do działania najsilniejszego nacisku na paluch, szczególnie w czasie chodu. Pogłębia zniekształcenie chodzenie w źle wykonanym obuwiu. Może być zbyt szpiczaste, ciasne lub zbyt krótkie, przez co może spychać paluch w ustawienie koślawe. Także zbyt wysoki obcas powoduje, że ciężar ciała pada na staw śródstopno - paliczkowy palucha, nasilając istniejące zniekształcenie. prawdopodobnie oprócz niekorzystnego działania wielu typów obuwia, niewątpliwą rolę usposabiającą odgrywa słabsza konstrukcja stawowo-więzadłowa stopy kobiecej.

Objawy i Komplikacje

W bardziej zaawansowanych przypadkach zniekształcenia paluch zachodzi do góry lub od dołu na drugi palec. W związku z koślawością palucha I głowy kości śródstopia zaczyna wystawać do boku i tworzy znany wszystkim "guz". W miejscu tym, narażonym na stały ucisk ze strony obuwia, wytwarza się kaletka maziowa, w której często zachodzą zmiany zapalne, wywołujące znaczne bóle. Na skórze w tej okolicy formuje się często bolesny odcisk. Przyczyną silnych dolegliwości mogą być niekiedy zmiany zniekształcające w samym stawie. W celu odciążenia bolesnego stawu chora stopa ma skłonność do nadmiernego obciążania zewnętrznej krawędzi stopy.

Podsumowując, w nieleczonych przypadkach ta deformacja stopy może prowadzić do bólu, zaczerwienienia i nawet powstawania odcisków. Bez odpowiedniego leczenia i zapobiegania, może to prowadzić do poważnych komplikacji.

Zapobieganie i Leczenie Palucha Koślawego

Przede wszystkim należy nosić prawidłowe obuwie, o odpowiednim rozmiarze. Brzeg przyśrodkowy buta powinien być prosty, a nie zakrzywiony, obcas niezbyt wysoki. W celu wyeliminowania ucisku na zapalnie zmienioną torebkę maziową należy stosować różnego rodzaju ochronę ➤ ortezy osłony, kliny, czy poduszeczki na halluxa.

Wkładki ortopedyczne i Inne Rozwiązania

Przypadki chorobowe lekkiego stopnia nadają się do leczenia fizykalnego. Można stosować ciepło, kąpiele solankowe, okłady pod ceratką, jak również wykonywać ruchy czynne i bierne, polegające na zginaniu i jeśli to możliwe, na świadomym odwiedzeniu palucha. W przypadku stopy słabej czy płaskiej trzeba podjąć odpowiednie leczenie, jak również zaopatrzyć się we wkładki czy obuwie ortopedyczne.

Głównym zadaniem wkładki ortopedycznej jest odbarczanie sklepienia poprzecznego stopy. Istnieją również inne produkty, takie jak ochraniacze i kliny, które mogą być skutecznymi narzędziami w walce z paluchami koślawymi. W razie dolegliwości ze strony kaletki maziowej (stany zapalne) ulgę przynosi zakładanie na paluch specjalnego silikonowego ochraniacza.

W większości przypadków koślawość palucha jest jednak zbyt zaawansowana, aby podane wyżej sposoby leczenia przyniosły jakiś większy pożytek i w zasadzie skuteczny jest jedynie zabieg operacyjny, który w deformacjach lżejszych ograniczy się do wycięcia zmienionej zapalnie kaletki maziowej i ściosania wyrośli kostnej. W zniekształceniach poważniejszych trzeba wykonać bardziej rozległe zabiegi na samej kości i układzie mięśniowo-więzadłowym.

Rehabilitacja po Operacji

Po operacji palucha koślawego, rehabilitacja jest kluczowa dla pełnego powrotu do zdrowia. Istnieją różne metody i techniki rehabilitacyjne, które mogą pomóc w szybkim powrocie do normalnego funkcjonowania stopy.

W razie unieruchomienia stóp w opatrunkach gipsowych doleczenie rozpoczyna się dopiero po zdjęciu gipsu. W innych przypadkach gdy zastosowane jest nowoczesne  obuwie ortopedyczne, terapia rozpoczyna się je po upływie 3-4 dni od operacji. Po zdjęciu szwów (7-10 dzień) przystępuje się do stosowania łagodnych ćwiczeń czynnych i stopniowo zwiększa ich dawkowanie i zakres w celu uruchomienia stopy i palucha.

Po operacjach paluchów koślawych zaleca się noszenie nowego obuwia, gdyż obuwie używane po przednio, z powodu jego zdeformowania, może ponownie spychać paluch w wadliwe ustawienie.